Chiếc ô truyền thống của Nhật Bản, Wagasa (和傘), được du nhập vào Nhật Bản từ Trung Quốc trong thời kỳ đầu Heian (794-1185).

Chúng được sử dụng rộng rãi cho đến khi dần bị thay thế bởi những chiếc ô mà chúng ta thấy ngày nay vào thế kỷ XIV.

Ban đầu Wagasa được sử dụng bởi các thành viên của gia đình hoàng gia và quý tộc để bảo vệ họ khỏi những linh hồn xấu xa và ánh sáng mặt trời thay vì mưa. Sau đó, chúng được phủ thêm một lớp sáp, cho phép nó được sử dụng trong mưa.

Wagasa ban đầu không có khả năng gập gọn lại. Tính năng gấp là một sự đổi mới xuất hiện sau đó trong thời kỳ Azuchi Momoyama (1568-1603). Trong thời kỳ Edo, Wagasa trở nên bình dân hơn và được sử dụng rộng rãi, trong khi trước đó, thường dân chỉ sử dụng Sugegasa, một loại mũ rơm để bảo vệ bản thân khỏi mưa.

Ngày nay wagasa đã được trang bị thêm các tính năng mới và trở thành một phụ kiện thời trang, bên cạnh nhiều mục đích khác. Chiếc ô cũng là một phần quan trọng của kabuki, trà đạo và các khía cạnh văn hóa khác của cuộc sống Nhật Bản.

Wagasa cũng trở thành một phần của văn hóa geisha. Ngoài ra, một số samurai thất nghiệp thời Edo đã chọn việc chế tác wagasa như một nghề tay trái. Một ví dụ nổi tiếng là Ajima-kasa (島), vẫn được sản xuất cho đến ngày nay ở tỉnh Nagano.

Chất liệu làm nên Wagasa

Wagasa truyền thống được làm từ các vật liệu có nguồn gốc tự nhiên như giấy Nhật Bản (washi), dây và tre. Nó có thể trông mỏng manh, nhưng nếu chăm sóc bảo quản tốt, thời gian sử dụng có thể lên đến 2 thập kỷ. Ngoài ra, chiếc ô được quét một lớp sáp giúp cho nó đàn hồi tốt hơn.

Ngoài ra quét sáp lên wagasa cũng giúp chống nước và bảo vệ hoàn hảo chống lại tia UV. Sau Thế chiến II, đã có sự sụt giảm nhanh chóng về doanh số bán ô dù truyền thống của Nhật Bản so với ô dù kiểu phương Tây.

Điều này đã gây ra sự sụt giảm số lượng nghệ nhân làm Wagasa thành thạo kỹ thuật truyền thống. Tuy nhiên, wagasa được đánh giá là bền hơn với 30 - 70 thân so với 8 thân ở các ô thông thường.

Wagasa được sản xuất ở đâu?

Hầu hết các thợ thủ công Wagasa sống ở khu vực Kansai. Tsujikura nằm ở Kyoto được coi là cửa hàng Wagasa lâu đời nhất ở Nhật Bản. Phong cách truyền thống của khu vực được gọi là Kyōwagasa (和). Tại đây những chiếc ô được làm hoàn toàn thủ công với màu sắc chủ đạo là trắng, đỏ truyền thống Nhật Bản. Phần thân và tay cầm được làm từ tre Kameoka và phần tán được hoàn thiện bởi giấy washi.

Bề mặt được chải bằng dầu mè và buộc bằng dây thừng tốt. Một thợ thủ công có tay nghề và kinh nghiệm có thể làm được 10-20 Kyōwagasa mỗi tháng. Nó có các vòng tròn đồng tâm ở phía bên ngoài được gọi là janomegasa (の 目), có nghĩa đen là mắt rắn.

Một nơi khác vẫn còn lưu giữ nghề truyền thống là Gifu, có lịch sử sản xuất bắt đầu vào khoảng năm 1750. Mỗi chiếc ô bằng giấy được sản xuất tại Gifu phải trải qua hơn 100 công đoạn. Trong thời kỳ Shōwa, sản lượng ở Gifu đạt đỉnh khoảng 15 triệu chiếc mỗi năm. Ngày nay, quy mô sản xuất thu hẹp chỉ còn vài chục ngàn chiếc mỗi năm.

Câu chuyện của Wagasa ở Yodoe, Tottori bắt đầu vào năm 1821, khi Kurayoshiya Shuzo chuyển tới Yodoe từ Kurayoshi và mở cửa hàng Wagasa Yodoe . Trong thời kỳ Meiji, sản xuất ở Yodoe là khoảng vài nghìn chiếc mỗi năm. Tuy nhiên, do sự phong phú về nguyên liệu như tre và giấy cùng với nhu cầu sử dụng tăng cao trong thời kỳ Taishou, sản lượng đã tăng 71% với 17.000 Wagasa mỗi năm. Hầu hết các khu vực ở miền tây Nhật Bản thường xuyên sử dụng Yodoe Wagasa.

Các loại Wagasa

Bankasa và Janomekasa: Bankasa có thiết kế đơn giản và mạnh mẽ và phù hợp để sử dụng với kimono. Ngược lại, Janomekasa có ngoại hình tinh tế và ít gia cố hơn, chủ yếu được sử dụng bởi phụ nữ. Tuy nhiên đó không phải là một quy tắc rõ ràng, vì một số phụ nữ cũng sử dụng Bankasa và đàn ông sử dụng Janomekasa.

Nodatekasa : Đây là một chiếc ô lớn được sử dụng đặc biệt trong một buổi trà đạo ngoài trời. Nó cũng có thể được sử dụng như trang trí trong các đền thờ, đền thờ cho các cửa hàng trà địa phương. Các cạnh của ô thường cong vào trong. Nó cũng được gọi là "Tsumaore kasa" hoặc "Tsumeore kasa". Một số có thể có đường kính 170 cm và cao 210 cm. Thông thường cáp được gắn vào đế hoặc gắn vào cột.

Wagasa ngày nay

Ngày nay vẫn có những thợ thủ công làm wagasa truyền thống nhưng rất hiếm. Đó là một nghệ thuật được truyền từ đời này sang đời khác. Bởi việc chế tác hoàn toàn thủ công bằng vật liệu chất lượng cao, giá của một chiếc wagasa thường khá đắt, khoảng 10.000 yên.

Tuy nhiên, những chiếc ô làm theo phương pháp công nghiệp rẻ hơn bằng nhựa vinyl và có giá khoảng 500 yên. Wagasa vẫn không chỉ được sử dụng bởi geisha mà còn trong nghệ thuật biểu diễn, như kabuki, điệu múa điển hình, nghi lễ đám cưới và trà đạo.

Ngoài ra, có một nhóm các màu wagasa tùy thuộc vào mục đích và đối tượng sử dụng nó: Geisha thường mang wagasa màu tím, vũ công dùng màu hồng, diễn viên kabuki hay chọn Wagasa màu nâu hoặc đen, đàn ông và người cao niên có xu hướng chọn màu xanh đậm, trong các đám cưới truyền thống, cô dâu thường sử dụng Wagasa đỏ.

bởi Cam ✧ ⋆｡˚ ୨୧ vào 01-02-2023 | 699 lượt xem