Một trong những nét văn hóa đầy thu hút của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam chính là sự đa dạng và đặc sắc của trang phục truyền thống, trong đó có trang phục dân tộc ê đê.
Những nét thú vị, độc đáo trong trang phục phụ nữ Ê đê
Dân tộc Ê đê có riêng cho mình trang phục truyền thống với những đường nét hoa văn mang đậm bản sắc của con người nơi đây. Trong văn hóa của người Ê đê, đàn ông và phụ nữ sẽ có trang phục truyền thống riêng nhưng vẫn giữ được nét đẹp chung. Trang phục truyền thống của phụ nữ Ê đê bao gồm váy tấm và áo chui. Bằng bàn tay khéo léo và sự tinh tế, tỉ mẩn của mình, người Ê đê đã dệt nên những bộ trang phục mang đậm màu sắc của dân tộc.
1.Đặc điểm trang phục truyền thống phụ nữ dân tộc Ê đê
Váy (m’yêng)
Chiếc váy cổ truyền của người phụ nữ Êđê gọi là m’yêng. Đó là loại váy mở, màu đen đậm, quấn quanh thân, khi mặc váy phủ kín đến mắt cá chân tạo nên sự kín đáo. Chạy dọc phía dưới chân váy là những hoa văn hình hạt thóc, hạt bắp và đường lưỡng hà… Những đường viền được kết hợp cùng với các dải hoa văn bằng những sợi chỉ đỏ, vàng hoặc trắng trông rực rỡ.
Căn cứ vào chất lượng vải và hoa văn trên váy, người Êđê có nhiều tên gọi khác nhau cho từng loại váy: m’yêng đêch, m’yêng drai, m’yêng kdru êch piek, m’yêng mut; trong đó m’yêng đếch là quý hơn cả. Đó là những chiếc váy đẹp mà phụ nữ Êđê thường mặc trong những dịp lễ lớn của cộng đồng.
Cách mặc váy cũng khá độc đáo, họ đặt mép váy ở sườn bên trái, quấn một vòng quanh người từ eo bụng trở xuống, dắt mép váy ngoài về phía sườn bên phải. Để cho chặt có thể dùng thêm thắt lưng bằng vải hay bằng kim loại.
Áo (Ao đêch)
Chiếc áo truyền thống của phụ nữ Ê đê có tên gọi là Ao đêch, được thêu dệt các đường hoa văn ngang dọc ở vai, nách, cổ tay và phần gấu áo (các hoa văn này cũng giống như hoa văn ở váy). Phụ nữ Êđê mặc loại áo cánh ngắn, may kiểu chui đầu.
Không giống như áo chui đầu của nam giới, áo chui đầu của phụ nữ khoét cổ cao hơn, mở rộng cổ để chui đầu ở phía vai, có đơm thêm vài hàng khuy để cài, được thêu màu đỏ pha màu vàng, màu trắng làm nổi bật trên nền đen của thân áo. Hai vạt trước và sau của áo có chiều dài bằng nhau. Chiếc áo này không có thiết kế hở tà.
Có loại áo cổ vuông thấp bằng vai, đây là áo kín tà, hai vạt trước và sau bằng nhau. Có loại áo mở ở hai vai được đơm một hàng cúc bấm bằng đồng lấp lánh, có những tua chỉ màu đính vào vai áo, trông rất duyên dáng. Ngoài ra, tùy vào nhu cầu và từng mùa mà áo của người phụ nữ dân tộc Ê đê ngắn tay hoặc dài tay. Phần tay áo được thiết kế có phần ngắn và tương đối hẹp, phần cổ cao và rộng để có thể dễ dàng chui mặc.
2. Chất liệu
Nguyên liệu làm váy chủ yếu bằng vải bông màu chàm hoặc đen, tùy từng loại váy mà trang trí nhiều hay ít đường nét hoa văn. Bàn tay khéo léo của phụ nữ Êđê được thể hiện qua những đường may sợi chỉ, họ đã kết hợp những đường viền và các dải hoa văn nhỏ bằng sợi chỉ màu đỏ, trắng hoặc vàng. Loại áo sang và đẹp gọi là áo đếch theo tên của dải hoa văn nơi gấu áo.
Trang trí trên áo thường ở đường bờ vai, nách bả vai, cửa tay, thân áo dài đến mông để khi mặc cho ra ngoài váy, trong khi đó, tay áo thường ngắn và hẹp, gấu áo chỉ chấm thắt lưng nên khi mặc làm nổi những đường nét khỏe khoắn của cơ thể phụ nữ.
Trang phục truyền thống của người phụ nữ Êđê độc đáo và khá lạ so với nhiều vùng miền khác ở chỗ phong cách trang trí là không có đường ở giữa thân áo. Đếch là tên gọi mảng hoa văn chính ở gấu áo. Ngoài ra phụ nữ còn có áo lót cộc tay (áo yếm).
Ngày nay, váy được may bằng vải công nghiệp, chất lượng tốt hơn và cũng đẹp hơn, thậm chí trên nền vải còn trang trí những đường nét thêu thùa bắt mắt.
3. Đồ trang sức và phụ kiện
Phụ nữ Ê đê thường búi tóc ở đằng sau gáy, cài trâm bằng đồng hoặc ngà voi. Trâm có loại thẳng, có loại hình chữ U. Một loại phụ kiện không thể thiếu của người phụ nữ Ê đê chính là chiếc khăn có hai kiểu chít khăn: kiểu chít khăn ra đằng sau gáy, kiểu chít khăn ra trước trán vận chéo hình chữ nhân.
Những loại trang sức như vòng tay, vòng chân, nhẫn, dây chuyền bằng đồng hay bằng hạt cườm được phụ nữ Ê đê luôn đeo trong những dịp lễ hội của cộng đồng. Trước đây, vòng tay thường đeo thành bộ kép nghe tiếng va chạm của chúng vào nhau họ có thể nhận ra người quen, thân.
Tuy nhiên, người dân Êđê vẫn luôn tự hào về nghệ thuật trang trí hoa văn trên nền vải với màu sắc, hình khối, đường nét và bố cục riêng được thế hiện rõ nhất trong quá trình hình thành áo, váy, khố, túi, địu….
4. Một số hình ảnh cô gái mặc phục dân tộc Ê Đê
Trên đây là một số nét đặc sắc của trang phục truyền thống phụ nữ Ê đê mà BBcosplay muốn chia sẻ với bạn đọc. Hy vọng rằng, những thông tin này sẽ hữu ích cho bạn khi tìm hiểu về loại trang phục đặc sắc và duyên dáng của dân tộc Ê đê.
bởi Quốc Cường vào | 2192 lượt xem
